Robin McKie, Małpolud.Opowieść o ewolucji człowieka

"...Powszechnie przyjmuje się, że trzy właściwości definiują istoty ludzkie: zdolność do chodu w pozycji wyprostowanej, zdolność do wytwarzania narzędzi oraz powiększony mózg. Ale która z tych właściwości pojawiła się pierwsza? Przez większość pierwszej części XX wieku uważano, że pierwszą z tych ewolucyjnych nowości był rozrost mózgu. Mózgi stały sie większe i tym samym stworzyły potrzebę uwolnienia dłoni i ramion, tak byśmy mogli wytwarzać narzędzia, od których wynajdywania nasze rozwijające się mózgi aż pękały.Tak jednak nie było.Ze szczątków kopalnych, a także z odkryć w Laetoli, jasno obecnie wynika, że spionizowana postawa była pierwsza; powiększony mózg i wytwarzanie narzędzi przyszły później - dużo później, jak sie okazuje..."

"...Wtedy, około 40 000 lat temu, u Homo sapiens doszło do eksplozji kulturowej. Narzędzia nagle stały się wypracowane, przybierając postać tak zwanych narzędzi oryniackich, na które składały się groty oszczepów, haczyki na ryby oraz harpuny.Pojawiły się wytwory sztuki,w tym rzeźby, malowidła i instrumenty muzyczne.Wznoszono domostwa - jedno z nich, odkryte na Ukrainie, było zbudowane w całości z kości mamutów - prowadzono wymianę minerałów, surowców kamiennych oraz paciorków. Do wytwarzania ozdób używano mamuciej kości słoniowej, poroży, muszli morskich, wapienia, gagatu, hematytu i innych surowców kamiennych, z których część pochodziła z wychodni położonych setki kilometrów od miejsca wykorzystania. No i oczywiście artyści zaczęli malować oszałamiające przedstawienia naskalne w jaskiniach południowej Europy. Jak pisze Jon Pfeiffer;" Wkroczyła sztuka. I to z hukiem, jak wskazują źródła archeologiczne"..."

"...Niezależnie jednak od przyczyny, skutkiem była dominacja nad światem. Około 30 000 lat temu, z dokładnością do kilku tysięcy lat, Homo sapiens stał się jedynym pozostałym na Ziemi gatunkiem hominida - taki monopol powstał po raz pierwszy od milionów lat..."

Robin McKie, Małpolud. Opowieść o ewolucji człowieka, Muza SA, 2001, s.18, 194, 206